กรรมวิธีผลิต “DNA biosensor สำหรับตรวจเชื้อวัณโรค” ชนิด Mycobacterium tuberculosis ที่ใช้ง่าย สะดวก แม่นยำ และทราบผลรวดเร็วภายใน 90 นาที 

      “วัณโรค” (Tuberculosis-TB) จัดเป็นโรคติดต่อชนิดร้ายแรงที่คร่าชีวิตมนุษย์มากที่สุดโรคหนึ่ง ในช่วง 50 ปีที่ผ่านมาปัญหาวัณโรคได้ลดลงและดูเหมือนจะหมดไปในประเทศที่พัฒนาแล้ว  แต่ในประเทศที่กำลังพัฒนายังไม่ลดลง ยิ่งกว่านั้นในหลายประเทศกลับมีการแพร่ระบาดมากขึ้น 

       สำหรับประเทศไทย “วัณโรคปอด” ถือเป็นโรคที่พบได้บ่อย  โดยในปี2550 พบผู้ป่วยวัณโรคปอดจำนวนถึง 23,745 ราย เสียชีวิต 141 ราย และถ้าดูแนวโน้มจำนวนผู้ป่วยวัณโรคปอดในช่วง 20 กว่าปีที่ผ่านมา พบว่ามีอัตราเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ  

       วัณโรคมีสาเหตุมาจากเชื้อแบคทีเรียชนิด “มัยโคแบคทีเรียม ทูเบอร์คุโลซีส” (Mycobacterium tuberculosis) เชื้อนี้สามารถแพร่กระจายจากคนหนึ่งไปสู่อีกคนหนึ่งได้ทางอากาศ โดยการจาม ไอรดกัน การพูดคุยกัน  แบคทีเรียก่อโรควัณโรคจัดอยู่ในกลุ่มมัยโคแบคทีเรียที่โตช้าและต้องใช้เวลานานในการเพาะเลี้ยงประมาณ 1-2 เดือน  โดยร้อยละ 5-10 ของผู้ที่ได้รับเชื้อจะป่วยเป็นวัณโรค เชื้อวัณโรคส่วนมากก่อโรคที่ปอดแต่ก็สามารถก่อโรคที่อวัยวะอื่นได้ ขึ้นอยู่กับระดับภูมิคุ้มกันของร่างกาย 

       การตรวจวินิจฉัยวัณโรคทางห้องปฏิบัติการโดยวิธีการ “เพาะเลี้ยงเชื้อ” อาทิ Polymerase chain reaction (PCR), Ligase chain reaction (LCR), Transcription mediated amplification (TMA)   เป็นการตรวจที่ให้ผลที่ถูกต้องแม่นยำสูงสุดในปัจจุบัน  แต่มีข้อจำกัดคือใช้ระยะเวลาหลายเดือนกว่าจะทราบผล และมีค่าใช้จ่ายสูงมาก นอกจากนี้ ในขั้นตอนการ gel electrophoresis  เพื่อตรวจวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการมีการใช้สาร Ethidium bromide ที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงมะเร็งในผู้ป่วยได้ 

       เทคโนโลยี “DNA biosensor สำหรับตรวจเชื้อวัณโรค” นี้ได้ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อใช้ตรวจวินิจฉัยโรควัณโรคทุกชนิดที่ให้ผลถูกต้องแม่นยำสูง ใช้ระยะเวลาตรวจน้อยกว่าวิธีในห้องปฏิบัติการ  โดยสามารถทราบผลภายใน 60  นาที ใช้งานสะดวกและมีค่าใช้จ่ายที่ต่ำกว่า รวมทั้งไม่มีการใช้สารก่อมะเร็งในกระบวนการตรวจสอบ

       วิธีใช้

1. เตรียมดีเอ็นเอจากตัวอย่างใช้เวลา 2-3 นาที
2. เพิ่มขยายจำนวนดีเอ็นเอและการจับคู่ใช้เวลา 30-40 นาที
3. อ่านผลแถบสีที่ปรากฏบน LFD strip test  1-2 นาที

• เป็นชุดตรวจอย่างง่าย สะดวก รวดเร็ว ทราบผลภายใน 90 นาที สามารถนำไปใช้ตรวจภาคสนาม (point-of-care) ได้
• มีความจำเพาะ (specificity)  100 % 
• มีความแม่นยำสูงสามารถตรวจพบได้ในระดับปริมาณต่ำสุด (limit of detection) ที่ปริมาณดีเอ็นเอระดับพิโคกรัม (picogram, 10-12) ถึง เฟมโตกรัม (femtogram, 10-15)
• ผลงานได้รับรางวัลจากการประกวดทั้งเวทีในประเทศและนานาชาติ อาทิ  รางวัลเหรียญทอง Seoul International Invention Fair (SIIF) ปี 2555 ณ กรุงโซล เกาหลีไต้, เหรียญเงิน International Exhibition of Inventions of Geneva ณ กรุงเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส ปี 2556 ฯลฯ  

• หน่วยงานสังกัดกระทรวงสาธารณสุข
• ศูนย์/ห้องปฏิบัติการพยาธิวิทยา
• โรงพยาบาล